Met het nieuwe jaar nog voor me, moet ik denken aan een droom die nog vers in mijn geheugen ligt:
Iemand staat rechts naast me. Hij legt zijn rechterhand voor mijn hart en zijn linkerhand achter mijn hart. Ik voel de warmte van zijn handen terwijl hij zegt: ‘Pijn kun je helen’.
Meer nog dan de beelden en woorden, blijft in de ochtend de lichamelijke verandering na deze droom mij bij. Alsof er een nieuwe levensstroom door mij heen gaat. Mijn hartstreek ruimer voelt. Geheeld en vol leven en dankbaarheid ga ik de dag in.
De wijsheid van het lichaam
Energiek wakker worden na een levendige droom. Druk op de borst voelen na een beklemmende droom. Of zelfs al slapend een orgasme krijgen tijdens een erotische droom. Het komt allemaal voor. Met welk gevoel en welke lichamelijke reactie we ontwaken, geeft informatie over hoe we de droom kunnen interpreteren. De wijsheid van het lichaam is groot en voegt waardevolle nieuwe informatie toe aan de droom.
Dit tweede deel van het drieluik ‘lichaam en dromen’ is een vervolg op Drieluik over lichaam en dromen, deel 1: lichaamsdelen in dromen en gaat over onze fysieke reactie op dromen. En hoe bewustzijn hiervan ons kan helpen in onze ontwikkeling.
Ontwaken met positieve gevoelens
Wanneer ik wakker word, voel ik de ring nog steeds om mijn vinger zitten. Ik voel me verbonden.
Na de vliegdroom beweeg ik mij de hele dag zo vrij als een vogel, ik ‘zweef’ gewoon!
In de droom koester ik het pasgeboren kindje. Eenmaal wakker merk ik dat iets teers en kwetsbaars in mij is geraakt.
Positieve lichamelijke gevoelens bij het ontwaken na een droom geven energie, verzachten, maken krachtiger of doen ons vrijer en levendiger voelen. Zelfs als we onze droom niet meer herinneren in de ochtend, kan het zomaar zijn dat we lichter en vitaler ontwaken.
Geheugen van ons lichaam
Net zoals hevige schokken of negatieve emoties in het lichaam worden opgeslagen, slaat ons systeem ook positieve ervaringen op. Op dagen of momenten dat we het lastiger hebben, biedt het oproepen van de beelden uit de droom en het bijbehorende positieve gevoel hulp. Als ik de droomster die droomt over het pasgeboren kindje vraag om weer naar dat moment in de droom terug te gaan, zie ik haar gezicht veranderen. De frons verdwijnt, haar ogen worden zachter, de mond ontspant. Dit is hulp voor haar. Zet zelf maar eens een glimlach op en merk wat dat al met je doet.
Ook de man die de vliegdroom heeft, heeft baat bij het teruggaan naar zijn gevoel bij het ontwaken. Privé loopt het momenteel stroef in zijn relatie, de communicatie zit vast. Bovendien kent hij zijn neiging om dingen zwaar te maken. Door het gevoel van zweven fysiek weer op te roepen, ervaart hij dat hij in de kern een vrij mens is. Dat het licht mag blijven. Ongeacht hoe het zich thuis verder zal ontwikkelen. In zijn woorden: “het voelt alsof er 10 kilo van mij afvalt”.
Door het gevoel bewust tot ons te nemen en ernaar terug te keren, ‘verankeren’ we deze lichamelijke staat als het ware in ons systeem. Hoe vaker we dit doen, hoe makkelijker de toegang ertoe. Dit wordt ook wel het geheugen van ons lichaam genoemd.
Negatieve gevoelens bij het opstaan
Bij het wakker worden ben ik nog steeds versuft, mijn hoofd voelt wazig.
Het was of bij het ontwaken de steen nog steeds op mijn borst drukte.
Nadat ik met een gil wakker schrik blijft mijn buik samengetrokken en mijn adem hoog. Ik blijf me de hele dag onrustig voelen.
Misschien heb je wel eens een valdroom gehad, waarbij het hart nog in je keel klopte bij het wakker worden. Of een andere vervelende lichamelijke reactie op een droom, zoals benauwdheid, beklemming, kramp, vermoeidheid of hoofdpijn.
Waar we tegenaan lopen in ons leven, of wat we onbewust bij ons dragen, uit zich niet alleen in onze psyche, maar ook in ons lichaam. Dit kan ver gaan, denk maar eens aan een maagzweer bij langdurige spanning, slikproblemen als je altijd veel hebt ‘geslikt’ of binnen houdt, of gespannen en opgetrokken schouders als je steeds maar weer verantwoordelijkheid draagt. Aan mijn oma kon je aan haar gekromde lichaam zien dat zij – ondanks haar optimistische aard – ‘gebukt’ ging onder haar levensverhaal. Bij langdurige spanning gaat ons lichaam zichtbaar hiernaar staan.
Erbij blijven
Als ik met een vervelend gevoel ontwaak, betrap ik mijzelf erop het zo snel mogelijk weg te willen hebben. Diep ademhalen, even rekken en strekken of direct ontbijten en aan het werk gaan. Toch is het de moeite waard om dit gevoel dieper te verkennen. Waar knelt het, trekt het samen of ervaar je druk? Waar, of in welke situatie, herken je dit? Als je benauwd wakker wordt, gaat het onderzoek over ‘wat benauwt je’ of ‘waar voel ik dat precies’? Als je het gevoel hebt dat er een steen op je drukt: wat drukt op jou? Of ‘wat voelt als een steen op mijn maag?’
Ook als het wazig, zwaar of onbestemd voelt, is de vraag waar je dit kent in jouw leven. Of je de droom nu hebt onthouden of niet.
Wat helpt?
In gesprek met mijn collega kwam het benauwde gevoel weer vol opzetten. Ik was gelukkig ter plekke in staat om goed door te blijven ademen. Het voelde als een kleine overwinning.
Na het verkennen van de lichamelijke ervaring is de vraag ‘wat helpt als antwoord op dit gevoel?’ Is dat ontspanning, door naar de bewuste plek of naar de buik te ademen? Helpt het om met de aandacht naar de voeten te gaan door de voeten goed op de vloer te voelen? Of door je juist groter te maken en meer plek in te nemen?
Deze verkenning versterkt ons lichaamsbewustzijn en inzicht. Zo bieden dromen en lichaamsbewustzijn niet alleen in de nacht, maar ook overdag hulp.
Gedicht
Droom
Ik liep vannacht – van een optocht los-
geraakt, ineens onder een hoog en luchtig
viaduct, jong, naast mij liep een grote
vrij zware jonge man. De pijlers werden bomen
en het beton werd losse grond.
En ogenblikkelijk stonden we stil, zijn mond
boog zich half open neer, ik richtte
mijn gezicht omhoog, de zekerheid
van kussen en omhelzen was er toen
ik wakker werd en is er nog altijd.
M. Vasalis, Droom. De oude kustlijn (2002)
Door: Anita van der Kooi
PS: Deel 1 van deze drieluik over ‘lichaamsdelen in dromen’ lees je hier.
Nu ik mijn droom opgeschreven heb en dit gelezen heb denk ik dat ik weet wat mijn droom betekent. Door alle trauma’s in mijn leven is heel mijn binnenste verwoest geweest, en desondanks moest ik verder met mijn leven. Focussend op kleine mentale dingen om controle te voelen en ervaren. Dus wat ik mag doen om dit onbestemde onveilige gevoel van chaos te geven wat het nodig heeft, is denk ik gaan wandelen en een stevige grond onder mijn voeten voelen. Beseffen dat ik veilig ben, en het gebouw er wel nog staat, het was enkel de binnenkant.
Lieve Luka,
Ik antwoord je in dit bericht op beide berichten die je hebt ingestuurd, je droom en je eigen reflectie daarop. Eerst, wat fijn om te lezen dat alleen al het opschrijven van je droom je tot dit inzicht heeft gebracht. Het bevestigt tevens het gevoel wat ik ook krijg bij het lezen van je droom. Ik wil daar iets essentieels aan toevoegen. Uit je droom wordt duidelijk hoeveel er voor jou verwoest is. In heel je binnenste. Wat ik opmerkelijk vind is, dat je daar zelf over schrijft in je reflectie op je droom ‘het was enkel de binnenkant’. Dat is wat mij betreft de essentie waar het hierover gaat, daar mag nu je aandacht naar uitgaan en voor gezorgd worden. Wat ik heel mooi vind waar jezelf al mee komt is wandelen en een stevige grond onder je voeten voelen. Beseffen dat je veilig bent. Dat is heel belangrijk. Tegelijkertijd als ik lees, het was ‘enkel’de binnenkant, dan roept dat bij mij ook vraagtekens op. Je binnenkant is hoe je je van binnen voelt onder andere. Hoe is het nu met je? Uit je droom wordt duidelijk dat je een hele heftige periode hebt meegemaakt waarin je hebt moeten overleven. De ‘vloer’ en dat lees ik als de grond onder je voeten, je basis, je veiligheid, stond op instorten. Wat is er gebeurd?
In je droom helpt het je om te overleven door te focussen op een hoek. En dan ontstaat er iets over tekeningen en een meisje. Dat is het licht dat door je droom heen schijnt. Ondanks alle ravage focus jij je op iets moois, iets dat hoop geeft. Tegelijkertijd is er geen aandacht voor de ravage. Die er wel is. En ik bedoel ik hier niet mee dat je je hier helemaal op moet gaan richten en ook niet alleen. Maar, er is wel een ravage ‘aan de binnenkant’. Je bent hartstikke sterk en sterk geweest, door dit allemaal te overleven. Dat blijkt uit je droom. Nu mag er ook stilgestaan worden bij het verlies, de pijn die het je gedaan heeft. Waar het ook over gaat. Dat is helen. De binnenkant mag geheeld worden. Het is niet ‘enkel’, de binnenkant Luka. Het is jouw binnenkant, jouw binnenwereld, en daar mag je heel heel heel goed voor gaan zorgen. Je hoeft echt niet alleen maar de buitenkant, het sterke gebouw dat is blijven staan, te laten zien. Minstens net zo belangrijk is wat jij van binnen voelt. En dat je dat mag uiten. Jouw waarheid daarover spreekt, bescherming en troost zoekt. Heb je mensen om je heen die er daarin voor je zijn?
Ik wens je veel sterkte.
Lieve groet
Mayke
Wat is er gebeurd?
Waar moet ik beginnen?
Ik denk dat die 3 verdiepingen met allemaal 100’den mensen wel weergeeft hoe onoverzichtelijk veel er gebeurd is.
Kleine opsomming: 15x verhuizen, scheiding ouders, psychologisch emotionele mishandeling, weglopen van school, 7j invalide, 3jaar suicidaal, 3x groepstherapie, 3tal opnames, vader leukemie, verkrachting, ..etc, etc de vraag is misschien beter, wat is er niet gebeurd?
genoeg tijd nemen om alles te verwerken
ik wil zo graag eens ergens naartoe met mijn gebouw, in functie kunnen zetten, dat die herstellingswerken mss idd wat verwaarloosd worden wegens teveel om te weten waar te beginnen. Maar mss mag ik daar dan inderdaad rustig stap per stap toch nog eens goed bekijken en er niet vanuitgaan omdat de buitenkant nog op wat lijkt en blijkbaar geen scheuren vertoond en er nog staat, dat niet wilt zeggen dat er al vloer is onder mijn voeten… veiligheid, vertrouwen,..
Ik heb de mensen om mij heen na de laatste vloer instorting ook even on hold gezet, afstand genomen, om zelf nog te kunnen zien, wat is van mij, en wat is van anderen dat zij mogen verantwoordelijkheid voor nemen. Het is een work-in-progress dus inderdaad, nog steeds. Wel confronterend om te lezen op deze manier. Het is terug veilig zeg maar, maar meer herstellingen nog uit te voeren dan gedacht, omdat ik rustiger werd van te focussen op een hoekje in plaats van het groter innerlijk geheel. Ook al heb ik wel het gevoel dat daar ook al veel gebeurd is. Maar inderdaad altijd meer deconstructie dan constructie. Ook al voelde dat niet contradictorisch met elkaar.
Lieve Luka,
Wat heb je ontzettend veel meegemaakt. Allemaal pijnlijke, moeilijke en heftige gebeurtenissen. Als ik het zo lees is het bijna onmogelijk om voor te stellen hoe je dat allemaal hebt kunnen dragen. En toch is dat wat jij, ‘je gebouw’ gedaan hebt. Daarin ben je ontzettend sterk geweest. Dat schreef ik al in mijn vorige antwoord, maar jouw antwoord bevestigd dat nog eens.
Het lijkt me heel verstandig dat je de mensen om je heen op ‘on hold’ hebt gezet. Het klinkt alsof dat nog een extra belasting voor je is. Tegelijkertijd gun ik je ook dat je mensen om je heen krijgt die je liefhebben in alles wie je bent en dat je je daarin gezien en gesteund voelt. Ik vind het heel begrijpelijk dat je na dit alles bent gaan focussen op een hoekje ipv ‘het groter innerlijk geheel’zoals je dat noemt. Het is ook groot. En er is ook heel veel schade aan gericht. Waar moet je dan beginnen?
Wat mij opvalt is dat je erg praat met je hoofd en je verstand, je begrijpt allemaal goed wat er aan de hand is. En je hoofd, je verstand is waarschijnlijk ook een grote kracht van je waardoor je dit allemaal overleefd hebt. Er is echter nog iets: je lichaam en je gevoel. Hoe is het contact met je lijf? Je zou heel voorzichtig/langzaam aan stapje voor stapje weer meer contact mee kunnen gaan maken. Gewoon door te voelen. Door even, al is het maar 1 minuut je ogen te sluiten en te voelen hoe je je voelt. Daar hoef je dan niets aan te veranderen. Maar dat er even contact is met je lijf. Misschien kan je daar iets mee.
Wat bedoel je met je gebouw in functie kunnen zetten? Waar zou je naartoe willen met je gebouw? Bedoel je daarmee dat je graag externe hulp zou willen krijgen? Is die er voor je vanuit je omgeving?
Schrijf ons gerust als je dat helpt.
Ik wens je heel veel sterkte, lieve Luka.
Lieve groet
Mayke