De droom als innerlijke reis

Stel je voor dat je vanavond voordat je gaat slapen een papiertje op je hoofdkussen vindt met daarop de woorden: “Ticket voor een innerlijke reis. Heen- én terugreis. Sluit je ogen en ga. Onbeperkt geldig in de nacht.”

Het zou een wat ongebruikelijke vondst zijn, maar toch geven deze woorden vrij letterlijk weer wat er gebeurt als je vanuit je bed richting Dromenland vertrekt. Je sluit je ogen en valt in slaap. In je slaap maak je een nachtelijke reis langs allerlei beelden die van binnenuit tot je komen. En aan het einde van de nacht keer je, een ervaring rijker, weer terug naar je dagelijkse leven. 

Het feit dat wij (of wij ons dat nou herinneren of niet) iedere nacht dromen is volstrekt wonderlijk en doodgewoon tegelijkertijd. Dagelijkse business én deel van het mysterie van het leven. Reden genoeg om de woorden op dat denkbeeldige briefje net iets verder uit te diepen en te onderzoeken wat dat brengt.

Ticket voor een innerlijke reis

Overdag besteed je een groot deel van je tijd aan interactie met de buitenwereld. Je richt je op taken en verantwoordelijkheden die werk of studie met zich meebrengen of je bent privé met iets bezig wat jouw tijd en aandacht vraagt. Johan Cruijff zou hierover iets gezegd kunnen hebben als: “Dit gaat goed, totdat het fout gaat.” 

Als de aandacht die je aan de buitenwereld besteedt langdurig niet in balans is met de aandacht voor je eigen binnenwereld word je ziek of je raakt op een andere manier uit evenwicht of uit koers. Continu ingaan op de eisen van de buitenwereld zonder innerlijke leiding en zonder jezelf voldoende in acht te nemen leidt immers niet tot een goede gezondheid, goede relaties en het volgen van een bezield levenspad. 

Onbeperkt geldig in de nacht

Aangezien dromen laten zien wat er in jou leeft, kunnen dromen je helpen om je verhouding tot de buitenwereld en tot jezelf evenwichtig, gezond én bezield te houden. Wellicht is dit zelfs één van de evolutionaire redenen dat wij als mens überhaupt dromen. Een levende verbinding houden met onze binnenwereld, zodat we betere overlevingskansen hebben in de buitenwereld.

Niet onbelangrijk in een samenleving waar ‘ontbinding’ het steeds vaker lijkt te winnen van verbinding en bezieling. Gelukkig maar dat ons ticket naar dromenland onbeperkt geldig is en we iedere nacht opnieuw de kans krijgen om ons op een dieper niveau met onszelf te verbinden.

Heenreis

Waar we overdag vaak ‘out there’ zijn brengt de nacht ons weer terug ‘in here’. De nacht stelt ons in staat om naar binnen te keren en in het domein van onze dromen de schatten van de nacht op te delven. Wat als we nog één stapje verder gaan en deze schatten uit de nacht bewust mee gaan nemen in ons dagelijkse leven? Op het briefje waar dit blog mee begon staat immers nadrukkelijk vermeld dat het om een heen- én terugreis gaat…

Door je dromen op te schrijven, ze met anderen te delen, er met aandacht naar te kijken en ze wellicht zelfs in groepsverband te gaan onderzoeken openbaart zich een unieke wijsheid die alleen van binnenuit toegankelijk is. Dromen brengen in beeld wat er werkelijk speelt in je leven. Laten het licht schijnen op delen van jezelf waarvan je niet meer wist dat je ze had. Reiken metaforen aan die maken dat je jezelf of de situatie waar je in zit opeens in een heel ander licht kunt bezien. Brengen je in contact met de wereld van het onderbewuste. Dragen bij aan heel-wording.

Én Terugreis

Door deze wijsheid vervolgens actief toe te passen in je dagelijkse leven verzilver je de waarde van je dromen. Je brengt een transformatieproces op gang waarin je van binnenuit leiding geeft aan de manier waarop jij je tot de buitenwereld verhoudt. Je wordt speler in plaats van speelbal van een steeds maar grilliger wordende buitenwereld. 

Doe je dit niet, dan stokt je innerlijke proces en krijgt het geleerde geen vorm in de buitenwereld. Dit doet me denken aan wat Martin Buber schreef in het boek ‘De weg van de Mens’: “De zin van innerlijk werk schuilt in het feit dat je bij jezelf begint, maar niet bij jezelf eindigt.” 

Het zou mij niet verbazen als de verandering die deze wereld nodig heeft alleen van binnenuit, vanuit de ziel tot stand kan komen. Dit vraagt van ons niet alleen dat wij een innerlijke reis ondernemen (al dan niet met behulp van onze dromen), maar vooral ook dat wij terugkeren van deze reis om dat wat in ons is gegroeid actief naar buiten te brengen. 

Sluit je ogen en ga

Wat mij betreft heeft het iets moois dat onze dromen bij kunnen dragen aan transformatie en heling. Dat onze ogen in figuurlijke zin open kunnen gaan door ze in de nacht te sluiten en vervolgens onze dromen vrucht te laten dragen in ons dagelijkse bestaan. 

Door: Mariëlle Borst

P.S. Een eerdere versie van dit artikel verscheen eind 2024 in het Droomjournaal van de Vereniging voor de Studie van Dromen

P.S.2 Voel jij ook een verlangen om jezelf verder te ontwikkelen op een manier die bij jezelf begint, maar niet bij jezelf eindigt? Kijk dan eens op de website van het ITIP.