De nachtmerrie: Droom bevroren in de tijd

Ik schrik wakker en huiver, compleet bevangen door deze nachtmerrie en absoluut overtuigd dat dit zojuist echt gebeurd is. Mijn nachtmerrie komt me zo levensecht voor, dat ik er helemaal ontdaan van ben. Ik kan de onzichtbare kracht niet anders omschrijven dan de belichaming van angst. Ik was letterlijk in de greep van de angst.

Bevroren in de tijd

Een droom wordt een nachtmerrie als je op het meest angstaanjagende moment in de droom wakker wordt. Zou je door dromen, dan zou je dat wat je bedreigt wellicht het hoofd bieden of er aan ontsnappen.

Dagenlang is deze nachtmerrie in mij aanwezig alsof de kracht uit de droom me nu in het wakkere leven in de greep houdt. Het levensechte van de droom blijft me verwarren en maakt me bang. Alsof de grens tussen slapen en waken doorbroken is en ik me op onbekend terrein bevind.

Een heftige nachtmerrie kan je lang bij blijven. Je bent bang om weer te gaan slapen en in diezelfde nachtmerrie terecht te komen. Als je je ogen alleen maar sluit zie je het weer voor je. Maar hoe kijk je naar een droom als die je zó bang maakt? Liever denk je er niet meer aan. Nooit meer. Zo zet je de nachtmerrie vast. Hij raakt bevroren in de tijd.

Het trauma van de nachtmerrie

Een nachtmerrie kun je zien als een soort trauma. Omdat de ervaring in de nachtmerrie abrupt afgebroken wordt als je wakker schrikt, kan een deel van je energie niet verder in de tijd en blijft deze vervolgens onbewust aanwezig in je lijf.

Bevrijding van een nachtmerrie vraagt, net als verwerking van een trauma, om bewustwording. Het aan durven kijken van het schrikbeeld, van de angst. Maar het vraagt ook om actie, beweging, soms ook letterlijk met je lijf zodat de vastgevroren energie kan ontladen.

Ik teken het beeld van de droom uit op papier en schrik van de heftigheid van mijn eigen tekening. Ik schrijf de nachtmerrie op en stuur deze naar mijn droomleraar, maar krijg niet direct antwoord. In de tussentijd vertel ik de droom aan een aantal mensen. Men reageert geschokt, maar niemand heeft een uitleg of antwoord voor me. Elke keer als ik de droom vertel voel ik de beklemming weer, maar het helpt wel. Het wordt iets lichter.

Het helpt om je nachtmerrie te vertellen. Door aan de beelden woorden te geven en deze woorden hardop uit te spreken, geef je er lucht aan en breng je ze in verbinding met een ander mens. Zo zet je de vastgevroren energie weer in beweging. Het delen van je nachtmerrie met een ander haalt vaak ook iets weg van de angst, de schaamte en het onbehagen die je nachtmerrie omringen.

Andere vormen die helpen bij het weer in beweging brengen van een nachtmerrie zijn tekenen, schrijven of muziek maken. Blijf vooral dicht bij jezelf en ga op zoek naar een vorm van expressie die bij jou past. Wat mij persoonlijk helpt is wandelen in de natuur met de droom in gedachten. Omdat mijn lijf in beweging komt, worden ook de droom en mijn gedachten en gevoelens hierover weer in beweging gezet.

Doordromen

Nog een manier om met je nachtmerrie aan de slag te gaan is bewust doordromen. Je gaat dan met gesloten ogen terug in de nachtmerrie. Daar waar je eerst wakker werd, droom je nu als het ware verder. Dit kan je alleen doen, maar het gaat eigenlijk beter met een begeleider. Die kan je helpen met het verdiepen van je bewustzijn en je met vragen en korte interventies door de droom en de bijbehorende gevoelens loodsen. Ook kan die je bijstaan als het te spannend wordt. Een goede begeleider geeft vertrouwen en werkt als een anker.

Enkele weken na de nachtmerrie word ik op een ochtend wakker en weet ik ineens wat die onzichtbare kracht uit mijn nachtmerrie is: Het is de dood. Hoe heftig dit antwoord misschien ook klinkt, voor mij is het een enorme opluchting. Op de een of andere manier voelt het vertrouwd. De dood. Ja, die ken ik wel. Het geeft rust.

Schaduw in het licht

Een nachtmerrie gaat vaak over iets waarvan je wakkere ik zegt: Ja maar zo ben ik niet! De nachtmerrie schudt je wakker en laat je zien: Zo ben je ook. Dit hoort er ook bij. Zo was het ook voor mij. Ja, ik ben een vrouw met humor en energie. Iemand die van mensen houdt en vol van het leven. Iemand die lacht en speelt en geniet…en ik ben ook die andere. Die vrouw die stiekem flirt met de dood. Die van tijd tot tijd beheerst wordt door fatalistische gedachten, dat alles zinloos is en het leven een illusie. Dat het niks uit maakt wat ik doe en of ik besta.

Wakker worden

In de tijd van mijn nachtmerrie was ik mezelf en de connectie met het leven bijna kwijt. De nachtmerrie was een wake up call en gaf me zelfs tijdens de droom ook al een antwoord: Ik wil leven!

Mijn nachtmerrie schudde me wakker en is me tot op heden tot hulp. Dan herken ik die destructieve gedachten weer en weet ik dat ik er bij moet blijven. Dat ik in beweging moet komen en het leven mag omarmen. Voor mijn kinderen en voor mezelf. 

Ik weet nu ook dat dit andere stukje bij me hoort. Het is voor mij een plek geworden van contemplatie. Van ontspanning, stilte en rust.

Door: Esther van Nieuwburg