Dromen, verhalen en ‘de weg van de mens’

De zee opent zich, we kunnen met ons allen zo over de bodem verder lopen

Zomaar een droomfragment tijdens onze reis deze zomer. En direct is er de associatie met Mozes die zijn volk uit Egypte leidt.

Adam en Eva in het paradijs, Sneeuwwitje en de zeven dwergen of de reis van Odysseus. De doos van Pandora, Orpheus in de onderwereld en Klein duimpje. Het zijn verhalen die de tand des tijds doorstaan. Ze raken aan thema’s op onze levensweg: het ouderlijk huis verlaten, een zoektocht starten, verdwalen, beproevingen doormaken, ons verwonderen en hulp op ons pad vinden.

Deze verhalen nodigen ons uit om aandacht te hebben voor de tekenen op ons pad. Zodat we verrijkt kunnen terugkeren naar huis. Oftewel, thuiskomen bij onszelf, waardoor we onszelf en anderen tot hulp kunnen zijn. Dit is een universele weg die wij allemaal op onze unieke wijze gaan. Dromen zijn belangrijke richtingaanwijzers hierbij. Andersom kunnen ‘grote’ verhalen onze dromen verrijken. Hoe dit laatste eruit kan zien, daar gaat dit blog over.

De ronde tafel

We zaten allemaal zo goed als bloot aan de vergadertafel

De dromer van dit fragment hoefde weinig moeite te doen om te denken aan het verhaal van Koning Arthur en de ridders van de ronde tafel. Symbolisch kunnen de ridders worden gezien als een groep ‘wijze strijders voor het goede’ die aan de ronde tafel hun wapenuitrusting afleggen. Door zich aan tafel in kringopstelling kwetsbaar (naakt) te tonen, kan ieder zijn waarheid en inzichten in het midden leggen.

Met deze legende in het achterhoofd beseft de dromer dat zijn droom over meer gaat dan alleen zich kwetsbaar en ontvankelijk opstellen op zijn werk. Hij mag zich vol tonen en uitspreken en anderen hier ook toe uitnodigen. Zich blootgeven. Zodat hij samen met zijn collega’s tot verrijkende verdere stappen of oplossingen kan komen.

Diepe slaap

In de trein viel ik in slaap. Toen ik wakker werd was de trein leeg, we stonden bij een soort remise

Regelmatig dromen mensen dat zij ergens in slaap vallen en een tijd later weer wakker worden. In sprookjes en andere grote verhalen wordt dit universele thema verbeeld door een diepe slaap. Denk aan Doornroosje die 100 jaar slaapt, Sneeuwwitje die in slaap valt of de discipelen die in slaap vallen op een belangrijk moment.

We kennen allemaal afleiding in ons leven en voor we het weten ‘vallen we in slaap’. Concreet kan dit er uitzien als in een baan of relatie zijn terwijl je hart er niet bij is. Of altijd maar bezig te blijven om niet écht in jezelf te hoeven afdalen. Of door ons stoerder voor te doen of juist terug te houden, omdat het simpelweg te spannend voelt om ons echt te laten zien. In ons wakend bestaan worden we vaak onbewust geleid door sociale aanpassing, angsten en zorgen of kritische stemmetjes in onszelf. Je zou kunnen zeggen dat we dan in een slaaptoestand verkeren.

Paradoxaal genoeg zijn we in de nacht juist ‘wakker’. Dromen bieden een glimp van ons ware zelf, van wat werkelijk in ons leeft. En waar het in sprookjes vaak een prins is die ons wakker kust, kan dat in onze droom zomaar een inbreker, een wild dier of een eng oud vrouwtje zijn dat je vastgrijpt.

Terugkerende thema’s

Val-dromen associëren we al snel met controle (durven) loslaten. Als je echter in een soort put valt in jouw droom, is het de moeite waard om deze naast bekende verhalen te leggen. Denk aan het sprookje van vrouw Holle, Jozef in de put, of de jongste broer in ‘De Wondernachtegaal’. We raken allemaal wel eens ‘in de put’ in ons leven (zie ook https://dromenuitleg.nl/2019/01/25/gevangen-zitten-in-dromen/ ). Hoe pijnlijk ook, niet zelden blijkt dit achteraf een blessing in disguise. We hebben de bodem meegemaakt en krijgen de mogelijkheid om hernieuwd ‘uit de put te klimmen’. Met iets meer nederigheid, bewuster, of juist minder naïef en doorleefder.

Klein en groot

In de voorste kamer zat een vriend van vroeger, hij was angstaanjagend groot. Ik voelde ik dat ik langs hem heen moest komen

Op persoonlijk niveau zouden we bij deze droom doorvragen op associaties bij de vriend van vroeger. Wat maakt hem zo angstaanjagend? Waar moet je aan ‘voorbij komen’?

Vanuit oude verhalen kijken we een laag dieper, ze kunnen helpen bij een antwoord op het ‘hoe’. Denk maar eens aan David en Goliath, Klein Duimpje of Tom en Jerry. Steeds blinkt de kleine persoon uit in slimheid en dapperheid. Overigens is Asterix en Obelix een mooi voorbeeld van hoe ‘onoverwinnelijk’ we worden als slimheid en (domme/oer)kracht vriendschap sluiten in onszelf. Met als innerlijk mentor een wijze Panoramix.

Andere thema’s zijn bijvoorbeeld:

• Als dieren je vriend worden in dromen, dan is dat net als bij sprookjes meestal een goed teken. Het laat zien dat we meer in contact komen met onze primaire en vitale krachten, onze natuurlijke wijsheid. Het is dan de moeite waard om de energie van dat dier te verkennen.

• Aankomen op een kruispunt, drie broers die op pad gaan, of weeskinderen. Denk aan Assepoester of Remi (Alleen op de wereld) of Pippi Langkous. Op jouw levensroute kom je onderweg allerlei hulp tegen die belangrijk is om tot je te nemen, hoe onbeduidend ook.

Verbindend

In mystieke tradities wordt ervan uit gegaan dat wij allemaal een unieke afspiegeling zijn van dezelfde bron. De geschetste weg zoals in oude verhalen beschreven kun je dan ook zien als ont-dekkings-verhalen. En – zeker als we voor onze eigen uitdagingen op ons pad staan – is het toch een fijne gedachte dat deze levensthema’s universeel zijn. Het relativeert, het verbindt en maakt onze persoonlijke ervaring meer gezamenlijk. En dat via oeroude verhalen!

Tot slot

Als je eens opnieuw door jouw dromen heen leest, welke associaties met oude verhalen krijg komen dan in je op? Of in de dromen van jouw naasten? Deze oerverhalen in combinatie met de dromen is een prachtige ingang om in gesprek te komen over diepere levensthema’s.

Door: Anita van der Kooi

P.S. In oktober starten er weer twee ITIP Dromengroepen. Je kunt hier meer informatie vinden en je aanmelden.